Traduzione in polacco / tłumaczenie na język polski: Izabella Teresa Kostka
La cartolina di Terezin
Si è crepata la grafite del mozzico di matita
eppure non poteva sapere del silenzio di sillabe.
Scrivi pure, porta il tuo pensiero dove vuoi.
Ho calcato duro la pagina per segnare
contro il tempo degli spilli acuti;
non un protocollo, una velina lasciata seccare
tratta dallo scarpone, filigrana di cartone
consunto, della suola ormai reticolo.
Si poteva scrivere in quegli istanti, giorno
di festa – funzione di calma e libertà ad ore;
il cinema dei momenti ritoccati, la farsa.
Fili d’acciaio come margini di un palco,
un tamburo di latta nel ventre, rissoso
ha dettato la mano tra perifrasi sicure.
Dovevo raccontare l’aria – parlando di me,
sentivo l’alone di risposta, un abbraccio.
Vergai cinque righe e mezzo, quel mozzico
di superficie di più non permetteva;
la busta avrebbe assicurato il contenuto.
Un lacerto di lettera – quali intemperie
anche al di là di quel confine? – non si può
scordare il profumo di violetta né eludere
il vento che scorrazza prepotente. Mai.
Così sigillai la cartolina di Terezin,
ora riposa in qualche archivio, pronta
per trasparire dalla lucida teca dei secoli
o, impastata alla cenere e alla terra,
ha fatto nascere un filo d’erba.
Il mio verso, foglia tra parole di vene,
cerco ancora il sole – lo intuisco –
e lemmi radiosi per colmare di radiche
quest’ellissi di cloroformio e folgori.
Pocztówka z Terezina
Pękł grafit końcówki ołówka
i nie mógł wiedzieć o milczeniu sylab.
Pisz, zanieś swoje myśli dokąd chcesz.
Z trudem zgniotłem stronę
ciężką do zaznaczenia kłującymi szpilkami;
nie protokół, ale folię do wyschnięcia
wyciągniętą z buciora, tekturową znoszoną wkładkę,
z podeszwy retikulum.
W takich chwilach można by pisać, dzień
świąteczny – spokój i wolność na parę godzin;
kino wyretuszowanych chwil, farsa.
Stalowe druty jak krawędzie sceny,
blaszany bębenek w brzuchu, hałaśliwie
poprowadził dłoń poprzez bezpieczną retorykę.
Musiałem opisać powietrze – mówiąc o mnie,
poczułem aurę odpowiedzi, uścisk.
Napisałem pięć i pół linijki, mała powierzchnia kartki
na więcej nie pozwoliła;
koperta zabezpieczyła całą zawartość.
Fragment listu – jakie perturbacje
są za tą granicą? – nie można zapomnieć
o zapachu fiołków ani uciec przed
wiatrem, który wieje porywczo. Nigdy.
Zapieczętowałem więc pocztówkę z Terezina,
teraz spoczywa w jakimś archiwum gotowa
błyszczeć przez wypolerowaną obudowę wieków
lub, zmieszana z popiołem i ziemią,
zrodziła źdźbło trawy.
Mój werset, liść między słów żyłami,
wciąż szukam słońca – wyczuwam je –
i promienne lematy° co wypełnią korzeniami
tę elipsę chloroformu i błyskawicy.
°Lemat (z gr. λημμα „założenie”) – twierdzenie pomocnicze, którego głównym zastosowaniem jest uproszczenie dowodów innych, bardziej istotnych twierdzeń (Wikipedia)
Come distribuire il sole
Intervenire sulla vigilia della normalità
credendo ai veli alzatisi come petali,
plastiche che rincorrono – sfido le parole –
comparare il virus con i tempi aviti,
persino il sale si secca quando è notte;
i poteri con corona, inquinano aria.
La gente stretta di paura, bavaglio verde,
tedio a rivoli, che dilegua nel fondo.
Procedere così – nel tempo – è un vivere
negli evi che rincorrono, ombreggiare
tra risultati a scacchi lenti e fasulli.
Le unità si assommano, faltan ataúdes* ;
tabella multicolore infida e posti letto
finiti, completi, vuoti e riempiti, finiti.
Come distribuire ancora il sole
ora che, a pezzi uguali, abita la strada?
Chiusi i corpi, e le menti s’accalcano.
* Faltan ataúdes (spagnolo) in riferimento al tragico periodo della pandemia Covid-19 in Spagna: “mancano casse da morto”
Jak rozdzielić słońce
Interweniować na straży normalności
wierząc w zasłony wyrosłe na twarzy jak płatki,
w tworzywa sztuczne, które starają się – kwestionuję słowa –
przyrównać wirusa do czasów przodków,
nawet sól wysycha nocą;
moce w koronie zanieczyszczają powietrze.
Ludzie zamykają się ze strachu, w zielonych kagańcach
strugami cieknie wyczerpanie, na dnie się rozmywa.
Takie postępowanie – z biegiem czasu – jest życiem
w wieku, która upływa w cieniu
powolnych i fałszywych ruchów szachów.
Jednostki się sumują, faltan ataúdes* ;
zdradziecka wielobarwna tabela i wolne łóżka
na wyczerpaniu, w komplecie, puste i wypełnione, skończone.
Jak ponownie rozdzielić słońce
co w kawałkach mieszka na ulicy?
Zamknięte ciała i stłoczone umysły.
* Faltan ataúdes (z hiszpańskiego) dotyczy tragicznego okresu pandemii Covid- 19 w Hiszpanii: “brakuje trumien”
Nota biografica
Lorenzo Spurio (Jesi, 1985), poeta, scrittore e critico letterario. Per la poesia ha pubblicato “Neoplasie civili” (2014), “La testa tra le mani” (2016), “Le acque depresse” (2016), “Tra gli aranci e la menta. Recitativo dell’assenza per Federico García Lorca” (I ediz. 2016; II ediz. 2020) e “Pareidolia” (2018). Ha curato antologie poetiche tra cui “Convivio in versi. Mappatura democratica della poesia marchigiana” (2016, 2 voll.). Per la narrativa ha pubblicato tre raccolte di racconti brevi. Intensa la sua attività quale critico con la pubblicazione di saggi in rivista e volume, approfondimenti, prevalentemente sulla letteratura straniera, tra cui le monografie su Ian McEwan e il volume “Cattivi dentro: dominazione, violenza e deviazione in alcune opere scelte della letteratura straniera” (2018). Si è dedicato anche allo studio della poesia della sua regione pubblicando “Scritti marchigiani” (2017) e “La nuova poesia marchigiana” (2019). Tra i suoi principali interessi figura il poeta e drammaturgo spagnolo Federico García Lorca al quale ha dedicato un ampio saggio sulla sua opera teatrale, tutt’ora inedito e tiene incontri tematici. Ha tradotto dallo spagnolo racconti di César Vallejo e di Juan José Millás e una selezione di poesie di Dina Bellrham confluite in “Le iguane non mi turbano più” (2020). Presidente di Giuria in vari concorsi letterari nazionali, è Presidente del Premio Nazionale di Poesia “L’arte in versi” e Presidente dell’Associazione Culturale Euterpe di Jesi. Numerosi i riconoscimenti ottenuti, tanto per la poesia che per la saggistica, tra i quali i premi “Casentino” (Poppi – AR), “Anselmo Spiga” (San Sperate – CA), “Tulliola” (Roma), “Le Rosse pergamene” (Roma); è risultato più volte finalista al Premio “Camaiore”.
Biogram
Lorenzo Spurio (Jesi, 1985), poeta, pisarz i krytyk literacki. W dziedzinie poezji opublikował “Neoplazje społeczne” (2014), “Głowa w dłoniach” (2016), “Wody w depresji” (2016), “Pomiędzy pomarańczami a miętą. Recytatyw nieobecności dla Federico García Lorca (I wydanie 2016; II wydanie 2020) i “Pareidolia” (2018). Redagował liczne antologie poetyckie, w tym “Convivio in versi / Wspólnota w wersach. Demokratyczne odwzorowanie poezji regionu Marche (2016, 2 tomy). Z beletrystyki opublikował trzy zbiory opowiadań. Jego działalność jako krytyka nasiliła się dzięki publikacji esejów w czasopismach i książkach, opracowań i rozpraw głównie o literaturze zagranicznej, w tym monografii Iana McEwana oraz tomu “Źli wewnątrz: dominacja, przemoc i zboczenia w wybranych dziełach literatury zagranicznej (2018). Dużo uwagi poświęcił także badaniu poezji swojego regionu, publikując “Zapiski z regionu Marche”(2017) i “Nowi poeci regionu Marche” (2019). Do jego głównych zainteresowań należy twórczość hiszpańskiego poety i dramaturga Federico García Lorca, któremu zadedykował obszerny, jeszcze niepublikowany esej dotyczący jego twórczości teatralnej oraz liczne spotkania tematyczne. Przetłumaczył z hiszpańskiego opowiadania Césara Vallejo i Juana José Millása oraz wybór wierszy Diny Bellrham połączonych w cykl “Iguany już mi nie przeszkadzają” (2020). Przewodniczący Jury w różnych ogólnowłoskich konkursach literackich, jest przewodniczącym Krajowej Nagrody Poetyckiej „Sztuka w wersach”. To także prezes Stowarzyszenia Kulturalnego “Euterpe” w Jesi. Zdobył wiele nagród, zarówno za poezję, jak i literaturę faktu, w tym nagrody „Casentino” (Poppi – AR), „Anselmo Spiga” (San Sperate – CA), „Tulliola” (Rzym), „Czerwone pergaminy” (Rzym); był kilkakrotnie finalistą nagrody „Camaiore”.
Tutti i diritti intellettuali riservati all’autore
Pubblicato anche su VERSO / opublikowano także na VERSO:
